Kierowcy to grupa zawodowa, która podlega zarówno zapisom w Kodeksie pracy, jak i innym regulacjom prawnym. Ma to na celu zapewnić bezpieczeństwo oraz dobre warunki zatrudnienia. Transport wpływa w dużym stopniu na rozwój gospodarki narodowej, dlatego jest przedmiotem dyskusji również na szczeblu Unii Europejskiej. Jakie obowiązują regulacje prawne i kontrole związane z czasem pracy kierowcy?
Czas pracy kierowcy a regulacje prawne
W Polsce kwestię czasu pracy kierowcy pojazdów o dozwolonej masie całkowitej powyżej 3,5 tony reguluje unijny przepis – Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2006 roku w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85. Zgodnie z zapisami, maksymalny dzienny czas prowadzenia samochodu nie powinien przekraczać 9 godzin. W wyjątkowych sytuacjach może zostać on przedłużony do 10 godzin, ale nie częściej niż dwa razy w tygodniu. Ponadto łączna liczba godzin pracy w ciągu tygodnia nie może przekraczać 56 godzin, a suma dwóch kolejnych zmian tygodniowych 90 godzin.
Ponadto wyznaczone zostały również zasady korzystania z przerw. Prowadzenie pojazdu przez 4 i pół godziny uprawnia kierowcę do skorzystania z co najmniej 45-minutowego odpoczynku od obowiązków. Istnieje możliwość podzielenia tego czasu na dwie krótsze przerwy. Pierwsza z nich musi wynosić minimum 15 minut, a kolejna 30 minut. Z kolei po każdym przepracowanym dniu pracownikowi przysługuje regularny dzienny okres odpoczynku w wymiarze co najmniej 11 godzin. Dozwolony jest również skrócony czas, który musi wynosić minimum 9 godzin.
Na czym polega ewidencja czasu pracy kierowcy?
Rozporządzenie 561/2006 zobowiązuje pracodawców do prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowcy. Może mieć ona formę: zapisów na wykresówkach, karty kierowcy i tachografu cyfrowego (pliki/wydruki), innych dokumentów potwierdzających czas pracy lub opracowań wymienionych wcześniej form. Nieprzestrzeganie zasad obowiązujących na podstawie Rozporządzenia 561/2006 podlega karom pieniężnym. Dlatego też wiele firm z branży TLS korzysta z outsourcingu. Polega to na przekazaniu obowiązku ewidencjonowania zewnętrznym usługodawcom, takim jak Ocrk.pl. Dzięki temu można mieć pewność, że wszystkie wymagane działania zostały podjęte, a usługi spełniają wszelkie normy prawne.
Kontrole i kary za nieprzestrzeganie zasad ewidencji czasu pracy kierowcy
Jakim karom podlegają pracodawcy, którzy nie prowadzą ewidencji czasu pracy lub nie przestrzegają obowiązujących zasad? Jeżeli nieprawidłowości zostaną wykazane w efekcie kontroli drogowej, wówczas według ustawy o transporcie drogowym kary mogą wynosić od 50 do 12 000 zł. Jednak suma kar nałożona podczas jednej kontroli nie powinna być wyższa niż 12 000 zł. Z kolei w przypadku weryfikacji w przedsiębiorstwie najniższa grzywna wynosi:
- 15 000 zł dla przedsiębiorstw zatrudniających do 10 kierowców w okresie 6 miesięcy przed dniem kontroli,
- 20 000 zł dla firm z 11 do 50 kierowców,
- 25 000 zł w przypadku zatrudniania od 51 do 250 kierowców,
- 30 000 zł dla przedsiębiorstw z liczbą kierowców większą niż 250
- oraz 40 000 zł dla podmiotu wykonującego inne czynności związane z przewozem drogowym.
Warto zwracać szczególną uwagę na kwestie związane z przewozem międzynarodowym. W tym przypadku mogą obowiązywać inne zasady. Więcej na ten temat w artykule: Milog czyli jak Niemcy liczą płacę minimalną polskich kierowców.